Trường Bộ 25

Dīgha Nikāya – Trường Bộ Kinh

Hoà Thượng Thích Minh Châu dịch Việt

Trường Bộ 25

Trường Bộ 25
Dīgha Nikāya 25

Kinh Ưu-đàm-bà-la Sư tử hống
Udumbarikasīhanādasutta

1. Câu Chuyền Về Du Sĩ Nigrodha
1. Nigrodhaparibbājakavatthu

Như vầy tôi nghe.
Evaṁ me sutaṁ—

Một thời, Thế tôn ở tại Rājagaha (Vương Xá), núi Gijjhakāta (Kỳ-xà-quật).
ekaṁ samayaṁ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate.

Lúc bấy giờ du sĩ Nigrodha (Ni-câu-đà) ở tại vườn của nữ hoàng Udumbarikā (Ưu-đàm-bà-la) dành cho du sĩ đoàn, cùng với đại hội chúng du sĩ, khoảng ba ngàn người.
Tena kho pana samayena nigrodho paribbājako udumbarikāya paribbājakārāme paṭivasati mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṁ tiṁsamattehi paribbājakasatehi.

Gia chủ Sandhana (Tán-đà-na), vào buổi chiều đi ra khỏi thành Vương Xá để yết kiến Thế Tôn.
Atha kho sandhāno gahapati divā divassa rājagahā nikkhami bhagavantaṁ dassanāya.

Rồi gia chủ Sandhana suy nghĩ:
Atha kho sandhānassa gahapatissa etadahosi:

“Nay không phải thời để yết kiến Thế Tôn,
“akālo kho bhagavantaṁ dassanāya.

Thế Tôn đang yên lặng tịnh cư.
Paṭisallīno bhagavā.

Cũng không phải thời để yết kiến chúng Tăng,
Manobhāvanīyānampi bhikkhūnaṁ asamayo dassanāya.

vì chúng Tăng đang tu tập thiền định.
Paṭisallīnā manobhāvanīyā bhikkhū.

Vậy ta hãy đi đến vườn của nữ hoàng Udumbarika dành cho du sĩ đoàn, để thăm du sĩ Nigrodha.
Yannūnāhaṁ yena udumbarikāya paribbājakārāmo, yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkameyyan”ti.

Và gia chủ Sandhana đi đến vườn của nữ hoàng Undumbarika dành cho du sĩ đoàn để thăm du sĩ Nigrodha.
Atha kho sandhāno gahapati yena udumbarikāya paribbājakārāmo, tenupasaṅkami.

Lúc bấy giờ du sĩ Nigrodha đang ngồi với đại hội chúng du sĩ, tất cả đều ồn ào nói chuyện, cao giọng lớn tiếng, bàn cãi về những phiếm luận vô ích, như:
Tena kho pana samayena nigrodho paribbājako mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṁ nisinno hoti unnādiniyā uccāsaddamahāsaddāya anekavihitaṁ tiracchānakathaṁ kathentiyā.

câu chuyện về vua chúa, câu chuyện về ăn trộm, câu chuyện về đại thần, câu chuyện về binh lính, các câu chuyện hãi hùng, câu chuyện về chiến tranh, câu chuyện về đồ ăn, câu chuyện về đồ uống, câu chuyện về vải mặc, câu chuyện về giường nằm, câu chuyện về vòng hoa, câu chuyện về hương liệu, câu chuyện về bà con, câu chuyện về xe cộ, câu chuyện về làng xóm, câu chuyện về thị tứ, câu chuyện về thành phố, câu chuyện về quốc độ, câu chuyện về đàn bà, câu chuyện về đàn ông, câu chuyện về vị anh hùng, câu chuyện bên lề đường, câu chuyện tại chỗ lấy nước, câu chuyện về người đã chết, các câu chuyện tạp thoại, câu chuyện về hiện trạng thế giới, hiện trạng đại dương, câu chuyện về hiện hữu và không hiện hữu.
Seyyathidaṁ—rājakathaṁ corakathaṁ mahāmattakathaṁ senākathaṁ bhayakathaṁ yuddhakathaṁ annakathaṁ pānakathaṁ vatthakathaṁ sayanakathaṁ mālākathaṁ gandhakathaṁ ñātikathaṁ yānakathaṁ gāmakathaṁ nigamakathaṁ nagarakathaṁ janapadakathaṁ itthikathaṁ sūrakathaṁ visikhākathaṁ kumbhaṭṭhānakathaṁ pubbapetakathaṁ nānattakathaṁ lokakkhāyikaṁ samuddakkhāyikaṁ itibhavābhavakathaṁ iti vā.

Du sĩ Nigrodha thấy gia chủ Sandhana từ đàng xa đến. Liền dặn hội chúng của mình:
Addasā kho nigrodho paribbājako sandhānaṁ gahapatiṁ dūratova āgacchantaṁ. Disvā sakaṁ parisaṁ saṇṭhāpesi:

Các Tôn giả hãy giữ im lặng, các Tôn giả chớ có làm ồn!
“appasaddā bhonto hontu, mā bhonto saddamakattha.

Ðệ tử Sa môn Gotama, gia chủ Sandhana đang đi đến.
Ayaṁ samaṇassa gotamassa sāvako āgacchati sandhāno gahapati.

Trong hàng đệ tử Sa môn Gotama, các hàng cư sĩ, mặc áo trắng, trú tại Vương Xá, gia chủ Sandhana là một vị trong đoàn thể ấy.
Yāvatā kho pana samaṇassa gotamassa sāvakā gihī odātavasanā rājagahe paṭivasanti, ayaṁ tesaṁ aññataro sandhāno gahapati.

Các vị này ưa sự an tịnh, các vị này được huấn luyện trong sự an tịnh, các vị này tán thán sự an tịnh.
Appasaddakāmā kho panete āyasmanto appasaddavinītā, appasaddassa vaṇṇavādino.

Nếu được biết hội chúng này an tịnh, Sandhana có thể đến đây.
Appeva nāma appasaddaṁ parisaṁ viditvā upasaṅkamitabbaṁ maññeyyā”ti.

Khi nghe nói vậy, các vị du sĩ đều giữ yên lặng.
Evaṁ vutte, te paribbājakā tuṇhī ahesuṁ.

Rồi gia chủ Sandhana đến tại chỗ của du sĩ Nigrodha, khi đến nơi, nói lên những lời chúc tụng, viếng thăm xã giao.
Atha kho sandhāno gahapati yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā nigrodhena paribbājakena saddhiṁ sammodi.

Sau khi nói lên những lời chúc tụng, viếng thăm xã giao rồi ngồi xuống một bên và nói với du sĩ Nigrodha:
Sammodanīyaṁ kathaṁ sāraṇīyaṁ vītisāretvā ekamantaṁ nisīdi. Ekamantaṁ nisinno kho sandhāno gahapati nigrodhaṁ paribbājakaṁ etadavoca:

Thật sự khác thay, khi các Tôn giả ngoại đạo, các du sĩ này hội họp lại, quy tụ lại, ồn ào, cao giọng lớn tiếng, họ sống bàn cãi về những phiếm luận vô ích như câu chuyện về vua chúa… câu chuyện về sự hiện hữu và sự không hiện hữu.
“aññathā kho ime bhonto aññatitthiyā paribbājakā saṅgamma samāgamma unnādino uccāsaddamahāsaddā anekavihitaṁ tiracchānakathaṁ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṁ—rājakathaṁ …pe… itibhavābhavakathaṁ iti vā.

Thật sai khác thay, Thế Tôn an trú các nhàn tịnh xứ, núi rừng tịch mịch, xa vắng, ít tiếng động, có gió đồng thổi, lánh xa mắt người đời, thích hợp cho sự tịnh tu.”
Aññathā kho pana so bhagavā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevati appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppānī”ti.

Khi nghe nói vậy, du sĩ Nigrodha nói với gia chủ Sandhana:
Evaṁ vutte, nigrodho paribbājako sandhānaṁ gahapatiṁ etadavoca:

Gia chủ có biết không? Sa môn Gotama luận đàm với ai? Ðối thoại với ai? Với ai đạt được tuệ trí?
“yagghe, gahapati, jāneyyāsi, kena samaṇo gotamo saddhiṁ sallapati, kena sākacchaṁ samāpajjati, kena paññāveyyattiyaṁ samāpajjati?

Trí tuệ của Sa môn Gotama bị hư hoại vì sống với không xứ, Sa môn Gotama không giỏi điều khiển một hội chúng, không đủ sức để đối thoại.
Suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā aparisāvacaro samaṇo gotamo nālaṁ sallāpāya.

chỉ đề cập đến những vấn đề ngoại biên.
So antamantāneva sevati.

Cũng như con bò một mắt, đi vòng tròn và chỉ đi phía bên ngoài.
Seyyathāpi nāma gokāṇā pariyantacārinī antamantāneva sevati.

Cũng vậy, trí tuệ của Sa môn Gotama bị hư hoại vì sống với không xứ.
Evameva suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā;

Sa môn Gotama không giỏi điều khiển một hội chúng,
aparisāvacaro samaṇo gotamo;

không đủ sức để đối thoại,
nālaṁ sallāpāya.

chỉ đề cập đến vấn đề ngoại biên.
So antamantāneva sevati.

Này gia chủ, nếu Sa môn Gotama đến tại hội chúng này, chỉ có một câu hỏi chúng tôi có thể chận đứng ngay; chúng tôi nghĩ, chúng tôi có thể lăn tròn Sa môn Gotama như lăn tròn một cái bình không.”
Iṅgha, gahapati, samaṇo gotamo imaṁ parisaṁ āgaccheyya, ekapañheneva naṁ saṁsādeyyāma, tucchakumbhīva naṁ maññe orodheyyāmā”ti.

Thế Tôn, với thiên nhĩ thanh tịnh hơn người, nghe được câu chuyện giữa gia chủ Sandhana với du sĩ Nigrodha.
Assosi kho bhagavā dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya sandhānassa gahapatissa nigrodhena paribbājakena saddhiṁ imaṁ kathāsallāpaṁ.

Rồi Thế Tôn từ núi Gijjhakūtā bước xuống, đi đến vườn nuôi dưỡng chim khổng tước, bên bờ sông Sumāgaghā, khi đến nơi liền đi qua lại giữa trời.
Atha kho bhagavā gijjhakūṭā pabbatā orohitvā yena sumāgadhāya tīre moranivāpo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkami.

Du sĩ Nigrodha thấy Thế Tôn đi qua lại giữa trời, tại vườn nuôi dưỡng chim khổng tước, trên bờ sông Sumāgadhā. khi thấy vậy liền dặn dò hội chúng:
Addasā kho nigrodho paribbājako bhagavantaṁ sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkamantaṁ. Disvāna sakaṁ parisaṁ saṇṭhāpesi:

Các Tôn giả hãy giữ im lặng; các Tôn giả chớ có làm ồn; Sa môn Gotama này đang đi lại giữa trời, tại vườn nuôi dưỡng chim khổng tước trên bờ sông Sumāgadhā.
“appasaddā bhonto hontu, mā bhonto saddamakattha, ayaṁ samaṇo gotamo sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkamati.

Vị tôn giả này ưa an tịnh, tán thán sự an tịnh,
Appasaddakāmo kho pana so āyasmā, appasaddassa vaṇṇavādī.

nếu biết được hội chúng này an tịnh, chúng tôi nghĩ, Sa môn Gotama có thể đến đây.
Appeva nāma appasaddaṁ parisaṁ viditvā upasaṅkamitabbaṁ maññeyya.

Nếu Sa môn Gotama đến tại hội chúng này, chúng ta sẽ hỏi câu hỏi này:
Sace samaṇo gotamo imaṁ parisaṁ āgaccheyya, imaṁ taṁ pañhaṁ puccheyyāma:

“Bạch Thế Tôn, Pháp gì là Pháp của Thế Tôn? Với Pháp nào Thế Tôn muốn dạy các đệ tử, với Pháp nào các đệ tử của Thế Tôn được huấn dạy, đạt đến tịnh lạc, và xác nhận là căn bản phạm hạnh?”
‘ko nāma so, bhante, bhagavato dhammo, yena bhagavā sāvake vineti, yena bhagavatā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṁ ādibrahmacariyan’”ti?

Khi được nói vậy, các vị du sĩ ấy giữ im lặng.
Evaṁ vutte, te paribbājakā tuṇhī ahesuṁ.

2. Biện Hộ Khổ Hạnh Cực Đoan
2. Tapojigucchāvāda

Lúc bấy giờ, Thế Tôn đến tại chỗ du sĩ Nigrodha ở.
Atha kho bhagavā yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkami.

Và du sĩ Nigrodha nói với Thế Tôn như sau:
Atha kho nigrodho paribbājako bhagavantaṁ etadavoca:

Bạch Thế Tôn, Thế Tôn hãy đến đây; xin đón mừng Thế Tôn;
“etu kho, bhante, bhagavā, svāgataṁ, bhante, bhagavato.

Bạch Thế Tôn, đã lâu Thế Tôn mới có dịp đến đây;
Cirassaṁ kho, bhante, bhagavā imaṁ pariyāyamakāsi yadidaṁ idhāgamanāya.

Bạch Thế Tôn, xin mời Thế Tôn ngồi. Ðây là chỗ ngồi đã soạn sẵn.
Nisīdatu, bhante, bhagavā, idamāsanaṁ paññattan”ti.

Thế Tồn ngồi xuống chỗ ngồi đã soạn sẵn.
Nisīdi bhagavā paññatte āsane.

Du sĩ Nigrodha lấy một ghế ngồi thấp khác và ngồi xuống một bên.
Nigrodhopi kho paribbājako aññataraṁ nīcāsanaṁ gahetvā ekamantaṁ nisīdi.

Thế Tôn nói với du sĩ Nigrodha đang ngồi xuống một bên:
Ekamantaṁ nisinnaṁ kho nigrodhaṁ paribbājakaṁ bhagavā etadavoca:

Này Nigrodha, Quí vị đang ngồi bàn luận vấn đề gì? Vấn đề gì đang nói giữa quí vị thì bị dừng lại?
“kāya nuttha, nigrodha, etarahi kathāya sannisinnā, kā ca pana vo antarākathā vippakatā”ti?

Khi được nói vậy, du sĩ Nigrodha bạch Thế Tôn:
Evaṁ vutte, nigrodho paribbājako bhagavantaṁ etadavoca:

Bạch Thế Tôn, ở đây chúng con thấy Thế Tôn đang đi qua lại, tại vườn nuôi dưỡng chim khổng tước, trên bờ sông Sumagadha. Khi thấy vậy, chúng con nói:
“idha mayaṁ, bhante, addasāma bhagavantaṁ sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkamantaṁ, disvāna evaṁ avocumhā:

Nếu Sa môn Gotama đến tại hội chúng này, chúng ta sẽ hỏi câu hỏi:
‘sace samaṇo gotamo imaṁ parisaṁ āgaccheyya, imaṁ taṁ pañhaṁ puccheyyāma:

“Bạch Thế Tôn, Pháp gì là Pháp của Thế Tôn? Với Pháp nào Thế Tôn huấn dạy các đệ tử? Với Pháp nào các đệ tử Thế Tôn được huấn dạy, đạt đến tịnh lạc và xác nhận là căn bản phạm hạnh?”’
“ko nāma so, bhante, bhagavato dhammo, yena bhagavā sāvake vineti, yena bhagavatā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṁ ādibrahmacariyan”’ti?

Bạch Thế Tôn, đó là vấn đề đang được bàn luận giữa chúng con, thì được dừng lại khi Thế Tôn đến.”
Ayaṁ kho no, bhante, antarākathā vippakatā; atha bhagavā anuppatto”ti.

Này Nigrodha, thật khó cho Ngươi, khi Ngươi theo các kiến giải sai khác, kham nhẫn các sự việc sai khác, theo dõi những mục tiêu khác, theo đuổi những mục đích sai khác, được huấn luyện theo các phương pháp sai khác để hiểu được Pháp nào Ta huấn dạy các đệ tử của Ta, đạt đến tịnh lạc và xác nhận là căn bản phạm hạnh.
“Dujjānaṁ kho etaṁ, nigrodha, tayā aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatrāyogena aññatrācariyakena, yenāhaṁ sāvake vinemi, yena mayā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṁ ādibrahmacariyaṁ.

Này Nigrodha, hãy hỏi về tối thắng khổ hạnh theo truyền thống của Ngươi:
Iṅgha tvaṁ maṁ, nigrodha, sake ācariyake adhijegucche pañhaṁ puccha:

‘Bạch Thế Tôn, thế nào là sự thành tựu của khổ hạnh, thế nào là sự không thành tựu?’”
‘kathaṁ santā nu kho, bhante, tapojigucchā paripuṇṇā hoti, kathaṁ aparipuṇṇā’”ti?

Khi nghe nói vậy, các Du sĩ ngoại đạo liền lớn tiếng, cao giọng la:
Evaṁ vutte, te paribbājakā unnādino uccāsaddamahāsaddā ahesuṁ:

“Thật là kỳ diệu, thật là hy hữu, đại thần lực và đại uy lực của Sa môn Gotama! Ngài không đề cập đến giáo lý của mình, lại đề nghị thảo luận giáo lý của người khác.!”
“acchariyaṁ vata bho, abbhutaṁ vata bho, samaṇassa gotamassa mahiddhikatā mahānubhāvatā, yatra hi nāma sakavādaṁ ṭhapessati, paravādena pavāressatī”ti.

Du sĩ Nigrodha bảo các du sĩ ấy im lặng rồi bạch Thế Tôn:
Atha kho nigrodho paribbājako te paribbājake appasadde katvā bhagavantaṁ etadavoca:

“Bạch Thế Tôn, chúng con sống thuyết giảng về khổ hạnh, xem khổ hạnh là căn bản, chấp trì khổ hạnh.
“mayaṁ kho, bhante, tapojigucchāvādā tapojigucchāsārā tapojigucchāallīnā viharāma.

Bạch Thế Tôn, thế nào là sự thành tựu khổ hạnh? Thế nào là sự không thành tựu khổ hạnh?”
Kathaṁ santā nu kho, bhante, tapojigucchā paripuṇṇā hoti, kathaṁ aparipuṇṇā”ti?

Này Nigrodha, ở đây có người tu khổ hạnh, sống lõa thể, sống phóng túng không theo lễ nghi, liếm tay cho sạch, đi khất thực không chịu bước tới, không nhận đồ ăn mang đến, không nhận đồ ăn đặc biệt nấu cho mình, không nhận lời mời đi ăn,
“Idha, nigrodha, tapassī acelako hoti muttācāro, hatthāpalekhano, naehibhaddantiko, natiṭṭhabhaddantiko, nābhihaṭaṁ, na uddissakataṁ, na nimantanaṁ sādiyati,

không nhận đồ ăn tại ngưỡng cửa, không nhận đồ ăn đặt giữa những cây gậy, không nhận đồ ăn từ hai người đang ăn, không nhận đồ ăn từ người đàn bà có thai, không nhận đồ ăn từ người đàn bà đang cho con bú, không nhận đồ ăn từ người đàn bà đang giao cấu, không nhận đồ ăn đi quyên, không nhận đồ ăn tại chỗ có chó đứng, không nhận đồ ăn tại chỗ có ruồi bu, không ăn cá, ăn thịt, không uống nước nấu rượu men.
so na kumbhimukhā paṭiggaṇhāti, na kaḷopimukhā paṭiggaṇhāti, na eḷakamantaraṁ, na daṇḍamantaraṁ, na musalamantaraṁ, na dvinnaṁ bhuñjamānānaṁ, na gabbhiniyā, na pāyamānāya, na purisantaragatāya, na saṅkittīsu, na yattha sā upaṭṭhito hoti, na yattha makkhikā saṇḍasaṇḍacārinī, na macchaṁ, na maṁsaṁ, na suraṁ, na merayaṁ, na thusodakaṁ pivati,

Vị ấy chỉ nhận ăn tại một nhà hay chỉ nhận ăn một miếng, chỉ nhận ăn tại bảy nhà hay chỉ nhận ăn bảy miếng. Vị ấy nuôi sống chỉ với một bát, nuôi sống chỉ với hai bát, nuôi sống chỉ với bảy bát.
so ekāgāriko vā hoti ekālopiko, dvāgāriko vā hoti dvālopiko, sattāgāriko vā hoti sattālopiko, ekissāpi dattiyā yāpeti, dvīhipi dattīhi yāpeti, sattahipi dattīhi yāpeti;

Vị ấy chỉ ăn một ngày một bữa, hai ngày một bữa, bảy ngày một bữa. Như vậy vị ấy sống theo hạnh tiết chế ăn uống cho đến nửa tháng mới ăn một lần.
ekāhikampi āhāraṁ āhāreti, dvīhikampi āhāraṁ āhāreti, sattāhikampi āhāraṁ āhāreti, iti evarūpaṁ addhamāsikampi pariyāyabhattabhojanānuyogamanuyutto viharati.

Vị này chỉ ăn cỏ lúa để sống, lúa tắc, gạo lức, ăn hột vải nivara, ăn da vụn, ăn trấu, ăn nước bột gạo, ăn bột vừng, ăn cỏ, ăn phân bò, ăn trái cây, ăn rễ cây trong rừng, ăn trái cây rụng để sống.
So sākabhakkho vā hoti, sāmākabhakkho vā hoti, nīvārabhakkho vā hoti, daddulabhakkho vā hoti, haṭabhakkho vā hoti, kaṇabhakkho vā hoti, ācāmabhakkho vā hoti, piññākabhakkho vā hoti, tiṇabhakkho vā hoti, gomayabhakkho vā hoti; vanamūlaphalāhāro yāpeti pavattaphalabhojī.

Vị ấy mặc vải gai thô, mặc vải gai thô lẫn với các khác vải khác, mặc vải tẩm liệm đã quăng đi, mặc vải phấn tảo y, mặc vải vỏ cây tititaka làm áo, mặc da con sơn dương đen, mặc áo bằng cỏ cát tường, mặc áo vỏ cây, mặc áo bằng tấm gỗ nhỏ, mặc áo bằng tóc bện lại thành mền, mặc áo bằng đuôi ngựa bện lại, mặc áo bằng lông cú.
So sāṇānipi dhāreti, masāṇānipi dhāreti, chavadussānipi dhāreti, paṁsukūlānipi dhāreti, tirīṭānipi dhāreti, ajinampi dhāreti, ajinakkhipampi dhāreti, kusacīrampi dhāreti, vākacīrampi dhāreti, phalakacīrampi dhāreti, kesakambalampi dhāreti, vāḷakambalampi dhāreti, ulūkapakkhampi dhāreti,

Vị ấy là người sống nhổ râu tóc, là người sống theo tập tục sống nhổ râu tóc,
kesamassulocakopi hoti kesamassulocanānuyogamanuyutto,

là người theo hạnh thường đứng, không ngồi,
ubbhaṭṭhakopi hoti āsanapaṭikkhitto,

là người ngồi chõ hỏ; sống theo hạnh ngồi chõ hỏ một cách tinh tấn,
ukkuṭikopi hoti ukkuṭikappadhānamanuyutto,

là người dùng gai làm giường, thường ngủ nằm trên giường gai,
kaṇṭakāpassayikopi hoti kaṇṭakāpassaye seyyaṁ kappeti,

sống dùng ván gỗ làm giường, sống nằm trên đất trần,
phalakaseyyampi kappeti, thaṇḍilaseyyampi kappeti,

thường nằm ngủ một bên hông,
ekapassayikopi hoti

sống để bụi và nhớp che kín thân mình,
rajojalladharo,

sống và ngủ ngoài trời;
abbhokāsikopi hoti

theo hạnh bạ đâu nằm đấy,
yathāsanthatiko,

sống ăn các uế vật; theo hạnh ăn các uế vật,
vekaṭikopi hoti vikaṭabhojanānuyogamanuyutto,

sống không uống các nước lạnh, theo hạnh không uống nước lạnh,
apānakopi hoti apānakattamanuyutto,

sống một đêm tắm ba lần, theo hạnh xuống nước tắm.
sāyatatiyakampi udakorohanānuyogamanuyutto viharati.

Này Nigrodha, Ngươi nghĩ thế nào?
Taṁ kiṁ maññasi, nigrodha,

Như vậy có phải là thành tựu các pháp khổ hạnh hay không thành tựu?”
yadi evaṁ sante tapojigucchā paripuṇṇā vā hoti aparipuṇṇā vā”ti?

“Bạch Thế Tôn, như vậy là thành tựu các pháp khổ hạnh, không phải không thành tựu.”
“Addhā kho, bhante, evaṁ sante tapojigucchā paripuṇṇā hoti, no aparipuṇṇā”ti.

“Này Nigrodha, sự thành tựu khổ hạnh như vậy, Ta nói rằng sẽ đưa đến nhiều loại cấu uế.”
“Evaṁ paripuṇṇāyapi kho ahaṁ, nigrodha, tapojigucchāya anekavihite upakkilese vadāmī”ti.

2.1. Sự Cấu Uế
2.1. Upakkilesa

“Bạch Thế Tôn, có phải Thế Tôn nói rằng sự thành tựu khổ hạnh như vậy sẽ đưa đến nhiều loại cấu uế?”
“Yathā kathaṁ pana, bhante, bhagavā evaṁ paripuṇṇāya tapojigucchāya anekavihite upakkilese vadatī”ti?

Này Nigrodha, ở đây một vị khổ hạnh siêng tu khổ hạnh. Nhờ tu khổ hạnh này, vị ấy hoan hỷ tâm tư thỏa mãn.
“Idha, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo.

Này Nigrodha, vị khổ hạnh do siêng tu khổ hạnh, phát sanh hoan hỷ, tâm tư thỏa mãn.
Yampi, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo.

Này Nigrodha, như vậy là cấu uế cho người khổ hạnh.
Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, vị khổ hạnh tu hành khổ hạnh, do khổ hạnh này, vị này khen mình chê người.
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā attānukkaṁseti paraṁ vambheti.

Này Nigrodha, vị khổ hạnh tu hành khổ hạnh nào, do khổ hạnh ấy khen mình chê người.
Yampi, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā attānukkaṁseti paraṁ vambheti.

Này Nigrodha, như vậy là cấu uế cho người khổ hạnh.
Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, vị khổ hạnh tu hành khổ hạnh, do khổ hạnh này trở thành mê say, nhiễm trước, phóng dật.
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā majjati mucchati pamādamāpajjati.

Này Nigrodha, vị tu hành khổ hạnh nào, do khổ hạnh ấy mê say, nhiễm trước, phóng dật.
Yampi, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā majjati mucchati pamādamāpajjati.

Này Nigrodha, như vậy là cấu uế cho người khổ hạnh.
Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, vị khổ hạnh tu hành khổ hạnh. Do khổ hạnh này, được thọ lãnh cúng dường, cung kính, danh vọng. Do được cúng dường, cung kính, danh vọng, trở thành hoan hỷ, tâm tư thỏa mãn.
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṁ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo.

Này Nigrodha, vị khổ hạnh tu hành khổ hạnh nào; do khổ hạnh ấy được thọ lãnh cúng dường, cung kính, danh vọng, trở thành hoan hỷ, tâm tư thỏa mãn.
Yampi, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṁ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo.

Này Nigrodha, như vậy đó là cấu uế cho người khổ hạnh.
Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, người khổ hạnh tu hành khổ hạnh. Do khổ hạnh này, được cúng dường, cung kính, danh vọng. Do được cúng dường, cung kính, danh vọng, nên khen mình chê người.
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṁ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena attānukkaṁseti paraṁ vambheti.

Này Nigrodha, người khổ hạnh tu hành khổ hạnh nào, do khổ hạnh ấy được cúng dường, cung kính, danh vọng. Do được cúng dường, cung kính, danh vọng. Do được cúng dường, cung kính, danh vọng này, nên khen mình chê người.
Yampi, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṁ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena attānukkaṁseti paraṁ vambheti.

Này Nigrodha, như vậy là cấu uế cho người khổ hạnh.
Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, người khổ hạnh tu hành khổ hạnh. Do khổ hạnh này, được cúng dường, cung kính, danh vọng. Do được cúng dường, cung kính, danh vọng, trở thành mê say, chấp trước, phóng dật.
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṁ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena majjati mucchati pamādamāpajjati.

Này Nigrodha, người khổ hạnh tu hành khổ hạnh nào, do khổ hạnh ấy được cúng dường, cung kính, danh vọng. Do được cúng dường, cung kính, danh vọng này, trở thành mê say, chấp trước, phóng dật.
Yampi, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṁ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena majjati mucchati pamādamāpajjati.

Này Nigrodha, như vậy là cấu uế cho người khổ hạnh.
Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, người khổ hạnh tu hành khổ hạnh, phân biệt các thức ăn:
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī bhojanesu vodāsaṁ āpajjati:

“Món này thích hợp với ta, món này không thích hợp với ta.”
‘idaṁ me khamati, idaṁ me nakkhamatī’ti.

Ðối với các thức ăn không thích hợp thì cố ý từ bỏ.
So yañca khvassa nakkhamati, taṁ sāpekkho pajahati.

Ðối với các thức ăn thích hợp thì nắm giữ, tham đắm, chấp trước, không thấy các sự nguy hiểm, không phân biệt chúng là không giải thoát, thọ hưởng chúng…
Yaṁ panassa khamati, taṁ gadhito mucchito ajjhāpanno anādīnavadassāvī anissaraṇapañño paribhuñjati …pe…

Này Nigrodha, như vậy là cấu uế cho người khổ hạnh.
ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, người khổ hạnh tu hành khổ hạnh, nhân vì mong mỏi được cúng dường cung kính danh vọng, nghĩ rằng:
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati lābhasakkārasilokanikantihetu:

“Các vua chúa sẽ cung kính ta, cũng vậy các vị đại thần, các vị Sát đế lỵ, các vị Bà la môn, các vị Gia chủ, các vị Giáo chủ các giáo phái”.
‘sakkarissanti maṁ rājāno rājamahāmattā khattiyā brāhmaṇā gahapatikā titthiyā’ti …pe…

Này Nigrodha, như vậy là cấu uế cho người khổ hạnh.
ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, người khổ hạnh chống báng một Sa môn hay Bà la môn khác như sau:
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī aññataraṁ samaṇaṁ vā brāhmaṇaṁ vā apasādetā hoti:

‘”Người này sống ăn uống đủ mọi thứ, như:
‘kiṁ panāyaṁ sambahulājīvo sabbaṁ sambhakkheti.

Hạt giống từ rễ sanh, hạt giống từ nhánh cây sanh, hạt giống từ đốt sanh, hạt giống từ chiết cây sanh và thứ năm là hạt giống từ hạt giống sanh, nhai nghiền chúng tất cả với tầm sét không bánh xe được gọi là xương quai hàm và người ta gọi vị ấy là một vị Sa môn.
Seyyathidaṁ—mūlabījaṁ khandhabījaṁ phaḷubījaṁ aggabījaṁ bījabījameva pañcamaṁ, asanivicakkaṁ dantakūṭaṁ, samaṇappavādenā’ti …pe…

Này Nigrodha, như vậy là cấu uế cho người khổ hạnh.
ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Lại nữa này Nigrodha, người khổ hạnh thấy một Sa môn hay Bà la môn được các gia đình cung kính, kính trọng, lễ bái, cúng dường.
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī passati aññataraṁ samaṇaṁ vā brāhmaṇaṁ vā kulesu sakkariyamānaṁ garukariyamānaṁ māniyamānaṁ pūjiyamānaṁ.

Thấy vậy vị ấy nghĩ rằng:
Disvā tassa evaṁ hoti:

“Các gia đình cung kính, kính trọng, lễ bái, cúng dường người sống ăn uống đủ mọi thứ.
‘imañhi nāma sambahulājīvaṁ kulesu sakkaronti garuṁ karonti mānenti pūjenti.

Các gia đình ấy không cung kính, kính trọng, lễ bái, cúng dường ta, một người tu khổ hạnh. Do vậy sanh tật đố, ganh ghét đối với các gia đình.
Maṁ pana tapassiṁ lūkhājīviṁ kulesu na sakkaronti na garuṁ karonti na mānenti na pūjentī’ti, iti so issāmacchariyaṁ kulesu uppādetā hoti …pe…

Này Nigrodha, như vậy là cấu uế cho người khổ hạnh.
ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, người khổ hạnh trở thành người ngồi giữa công chúng.
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī āpāthakanisādī hoti …pe…

Này Nigrodha, như vậy là cấu uế cho người khổ hạnh.
ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, người khổ hạnh, khi đi giữa các gia đình (để khất thực) không cho người ta thấy mình:
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī attānaṁ adassayamāno kulesu carati:

“Như vậy là khổ hạnh của ta, như vậy là khổ hạnh của ta.”
‘idampi me tapasmiṁ idampi me tapasmin’ti …pe…

Này Nigrodha, như vậy là cấu uế cho người khổ hạnh.
ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, người khổ hạnh làm bộ có vẻ bí mật.
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī kiñcideva paṭicchannaṁ sevati.

Khi được hỏi: “Có chấp nhận việc này không?”, tuy không chấp nhận nhưng trả lời: “Có chấp nhận”;
So ‘khamati te idan’ti puṭṭho samāno akkhamamānaṁ āha: ‘khamatī’ti.

tuy chấp nhận, nhưng trả lời: “Không chấp nhận.”
Khamamānaṁ āha: ‘nakkhamatī’ti.

Như vậy, vị này cố tình nói láo.
Iti so sampajānamusā bhāsitā hoti …pe…

Này Nigrodha, như vậy là cấu uế cho người khổ hạnh.
ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, khi Như Lai hay đệ tử Như Lai thuyết pháp và dùng một phương pháp đáng được chấp nhận thì người khổ hạnh không chấp nhận.
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī tathāgatassa vā tathāgatasāvakassa vā dhammaṁ desentassa santaṁyeva pariyāyaṁ anuññeyyaṁ nānujānāti …pe…

Này Nigrodha, như vậy là cấu uế cho người khổ hạnh.
ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, người khổ hạnh hay tức giận và ôm lòng oán thù.
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī kodhano hoti upanāhī.

Này Nigrodha, vì người khổ hạnh hay tức giận và ôm lòng oán thù.
Yampi, nigrodha, tapassī kodhano hoti upanāhī.

Này Nigrodha, như vậy là cấu uế cho người khổ hạnh.
Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, người khổ hạnh thường hay giả dối lừa đảo,…
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī makkhī hoti paḷāsī …pe…

tật đố và hà tiện …
issukī hoti maccharī …

thủ đoạn và dối trá …
saṭho hoti māyāvī …

cứng cỏi và quá mạn …
thaddho hoti atimānī …

có ác ý và bị ác ý chi phối …
pāpiccho hoti pāpikānaṁ icchānaṁ vasaṁ gato …

có tà kiến và tư tưởng cực đoan …
micchādiṭṭhiko hoti antaggāhikāya diṭṭhiyā samannāgato …

chấp trước kinh nghiệm tự thân, cứng đầu và khó giải thoát.
sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī.

Này Nigrodha, vì một người khổ hạnh chấp trước kinh nghiệm tự thân, cứng đầu và khó giải thoát.
Yampi, nigrodha, tapassī sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī.

Này Nigrodha, như vậy là cấu uế cho người khổ hạnh.
Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

Này Nigrodha, Ngươi nghĩ thế nào?
Taṁ kiṁ maññasi, nigrodha,

Sự thật là như vậy thì những khổ hạnh có phải là cấu uế hay không cấu uế?
yadime tapojigucchā upakkilesā vā anupakkilesā vā”ti?

“Bạch Thế Tôn, những khổ hạnh như vậy thật là cấu uế, không phải cấu uế.
“Addhā kho ime, bhante, tapojigucchā upakkilesā, no anupakkilesā.

Sự tình này có thể xảy ra, có người khổ hạnh có đầy đủ tất cả sự cấu uế trên, nói gì đến câu có cấu uế này hay cấu uế khác.
Ṭhānaṁ kho panetaṁ, bhante, vijjati yaṁ idhekacco tapassī sabbeheva imehi upakkilesehi samannāgato assa; ko pana vādo aññataraññatarenā”ti.

2.2. Vượt Qua
2.2. Parisuddhapapaṭikappattakathā

“Này Nigrodha, ở đây người khổ hạnh siêng tu khổ hạnh. Nhờ tu khổ hạnh này, vị ấy không hoan hỷ, tâm tư không thỏa mãn.
“Idha, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo.

Này Nigrodha, người khổ hạnh, tu khổ hạnh này, vì khổ hạnh này, vị ấy không hoan hỷ, tâm tư không thỏa mãn.
Yampi, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo.

Như vậy vị ấy được thanh tịnh trong trường hợp này.
Evaṁ so tasmiṁ ṭhāne parisuddho hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, người khổ hạnh siêng tu khổ hạnh. Nhờ tu khổ hạnh này, vị ấy không khen mình chê người…
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā na attānukkaṁseti na paraṁ vambheti …pe…

Như vậy vị ấy được thanh tịnh trong trường hợp này.
evaṁ so tasmiṁ ṭhāne parisuddho hoti.

Lại nữa, này Nigrodha, người khổ hạnh siêng tu khổ hạnh. Nhờ tu khổ hạnh này, vị ấy không mê say, không nhiễm trước, không phóng dật…
Puna caparaṁ, nigrodha, tapassī tapaṁ samādiyati, so tena tapasā na majjati na mucchati na pamādamāpajjati …pe…